برای خیلی از ما اتفاق افتاده که رایحه‌ای خاص را دوست داشته باشیم و به محض حس کردن آن به آرامش برسیم. کارشناسان آروماتراپی معتقدند که کاهش اضطراب با رایحه درمانی یکی از راه‌های ممکن طبیعی و مؤثر است.
اسانس ها، روغن‌های طبیعی هستند که از گیاهان مختلف استخراج می‌شوند. برخی از اسانس‌ها در صنعت عطرسازی کاربرد دارند و برخی دیگر به دلیل خواص درمانی به کار گرفته می‌شوند. این روغن‌ها معمولاً از برگ‌ها، گل‌ها، ریشه‌ها، پوست میوه‌ها یا سایر قسمت‌های گیاهان تهیه می‌شوند.
تحقیقات نشان می‌دهد که رایحه درمانی با برخی از اسانس‌ها ممکن است به تقویت آرامش و تسکین اضطراب کمک کند. در این مقاله برخی از بهترین اسانس‌ها برای کاهش اضطراب با رایحه درمانی را معرفی می‌کنیم و شواهدی که استفاده از آن‌ها را تایید می‌کند، بررسی می‌کنیم. همچنین نحوۀ استفاده از اسانس‌ها، روغن‌ها و خطرات و عوارض احتمالی هر کدام را توضیح می‌دهیم.
بهترین اسانس‌ها برای کاهش اضطراب
اسانس پرتقال برگاموت
مطالعه‌ای در سال 2017 روی موش‌ها نشان داد که روغن پرتقال ممکن است به کاهش رفتارهای مرتبط با اضطراب کمک کند. با این حال، نویسندگان مطالعه خاطر نشان می‌کنند که تحقیقات بیشتری در مورد اثربخشی اسانس پرتقال برای کنترل اضطراب در رایحه درمانی نیاز است.
مطالعۀ دیگری در سال 2020 نشان داد که استفاده از روغن پرتقال برگاموت قبل از عمل جراحی به کاهش اضطراب در افراد کمک می‌کند به همین دلیل ممکن است بتوانیم برای کاهش اضطراب پیش از جراحی از اسانس برگاموت در کنار درمان‌های دیگر استفاده کنیم.
بابونه
اسانس بابونه به دلیل داشتن ترکیباتی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاونوئیدها، خواص آرام‌بخش دارد. این ترکیبات می‌توانند به کاهش احساسات استرس و اضطراب هم کمک کنند.
به گفتۀ منبع معتبر موسسه ملی سرطان (NCI)، یک کارآزمایی بالینی 2 هفته‌ای اثرات ماساژ با روغن بابونه را در افراد مبتلا به سرطان بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که ماساژ با این روغن رقیق شده بیش از ماساژ به تنهایی به کاهش اضطراب و سایر علائم کمک می‌کند.
مریم گلی
سیج کلاری یا مریم گلی یک نوع گیاه از خانواده نعناع (Lamiaceae) محسوب می‌شود. گیاهی دارویی است که بسیاری از مردم بر این باورند که دارای خواص تسکین دهندۀ اضطراب است.
یک مطالعۀ کوچک از منبع معتبر 2020 به بررسی اثرات مریم گلی بر خلق و خو و ضربان قلب پرداخت. این مطالعه نشان داد که استفاده از مریم گلی به کاهش ضربان قلب در مردان و زنان هنگام استنشاق کمک می‌کند. هنگامی که روغن روی پوست گذاشته شد، ضربان در مردان به مرور زمان کاهش یافت.
نویسندگان این مطالعه خاطرنشان می‌کنند که بر اساس یافته های خود، روش استفاده از مریم گلی کلاری و جنسیت فرد ممکن است بر روی ضربان قلب بالا تأثیر بگذارد.
اسطوخودوس
Lavandula angustifolia گیاهی گلدار بنفش با رایحۀ معطر است. آروماتراپی‌ها معمولاً از اسانس‌های اسطوخودوس استفاده می‌کنند و ادعا می‌کنند که این روغن‌ها دارای خواص ضد التهابی، آرامش‌بخش عضلات و تسکین اضطراب هستند.
بر اساس یک منبع معتبر در سال 2017، چندین آزمایش بالینی نشان می‌دهد که رایحه درمانی با روغن اسطوخودوس به کاهش اضطراب قبل از جراحی و عمل‌های زیبایی و همچنین در طول اقامت در بخش مراقبت های ویژه کمک کند.
با این حال، محدودیت شواهد و تحقیقات در مورد اثربخشی اسانس اسطوخودوس وجود دارد.
لیمو
روغن اسانس لیمو که از پوست لیمو یا برگ‌های لیمو استخراج می‌شود، دارای عطر غنی و مرکباتی است. این روغن به دلیل خواص متنوعش در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود.
مطالعه‌ای در سال 2022 به استفاده از روغن لیمو در دانشجویان پرستاری مبتلا به اضطراب امتحان پرداخت. این مطالعه نشان داد که استنشاق روغن لیمو قبل از امتحان به کاهش احساس اضطراب کمک می‌کند.
بنابراین، روغن لیمو ممکن یک روش غیر دارویی مقرون به صرفه و مفید برای کمک به مدیریت علائم اضطراب است
همچنین شایان ذکر است که اسانس مرکبات باعث افزایش حساسیت به نور خورشید می شود. هنگام استفاده موضعی از اسانس لیمو، باید از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید.
نرولی
اسانس نرولی یا عطر گل پرتقال تلخ یا روغن شکوفه پرتقال از درخت پرتقال تلخ یا Citrus aurantium به دست می‌آید.
رایحۀ روغن نرولی شیرین و مرکباتی است و ممکن است خاصیت تسکین دهنده اضطراب داشته باشد. مطالعه‌ای در سال 2022 به بررسی اثرات روغن نرولی بر اضطراب و درک درد در حین زایمان پرداخت. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از روغن نرولی در طول فرآیند زایمان به کاهش اضطراب و درد درک شده در شرکت کنندگان کمک می‌کند. نویسندگان این مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که روغن نرولی می‌تواند یک ابزار غیردارویی مؤثر برای استفاده برای درک اضطراب و درد، به‌ویژه در حین زایمان باشد.
گل سرخ
در سال 2017 یک منبع معتبر از 13 مطالعۀ بالینی به برخی از اثرات روغن گل سرخ اشاره کرد. این بررسی نشان داد که روغن گل سرخ می‌تواند به اضطراب، افسردگی، اختلال عملکرد جنسی و آرامش کمک کند. البته هنوز مطالعات انسانی کمی در مورد اثربخشی روغن گل رز وجود دارد.
یک کارآزمایی بالینی در سال 2019 نشان داد که استنشاق روغن گل رز قبل از اعمال جراحی، مانند جراحی بینی، بر کاهش سطح اضطراب قبل از عمل در اثر می‌گذارد.
یلانگ یلانگ
اسانس یلانگ یلانگ از گل‌های درخت Cananga odorata به دست می آید. بسیاری از متخصصان رایحه درمانی معتقدند که روغن یلانگ یلانگ ممکن است نقشی در کاهش استرس و اضطراب داشته باشد
در مطالعه‌ای که در سال 2015 بر 34 پرستار انجام شد، محققان دریافتند که رایحه درمانی با یلانگ یلانگ تأثیر قابل توجهی بر اضطراب ندارد اما باعث بهبود عزت نفس شرکت کنندگان می‌شود.
برخی از اسانس های دیگر که بر اضطراب اثر دارند
اگرچه شواهد علمی کمی در تایید این ادعاها وجود دارد، برخی ممکن است رایحه درمانی با این روغن ها را مفید بدانند.
این اسانس ها عبارتند از:
ریحان
شمعدانی
گریپ فروت
لیمو ترش
چوب صندل
و
پرتقال شیرین
نحوه استفاده از اسانس‌ها برای کاهش اضطراب
استفاده از دیفیوزر
دیفیوزرها (پخش‌کننده‌های رایحه) ابزارهایی هستند که اسانس‌ها را در هوا پخش می‌کنند. این روش یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای بهره‌مندی از خواص اسانس‌ها است.
- روش استفاده: چند قطره از اسانس مورد نظر را به دیفیوزر اضافه کنید و دستگاه را روشن کنید تا رایحه پخش شود.
مخلوط کردن با روغن حامل
برای استفاده موضعی، اسانس‌ها باید با روغن‌های حامل (مانند روغن جوجوبا یا روغن نارگیل) رقیق شوند.
- روش استفاده: چند قطره اسانس را با چند قطره روغن حامل مخلوط کنید و بر روی نقاطی از بدن که احساس تنش دارید، مانند گردن یا شقیقه‌ها، بمالید.
استفاده در حمام
افزودن چند قطره از اسانس به آب گرم حمام می‌تواند به ایجاد یک تجربه آرامش‌بخش کمک کند.
- روش استفاده: چند قطره از اسانس را با یک قاشق غذاخوری روغن حامل مخلوط کرده و به آب حمام اضافه کنید.
استنشاق مستقیم
استنشاق مستقیم اسانس می‌تواند به تسکین سریع اضطراب کمک کند.
- روش استفاده: چند قطره از اسانس را بر روی دستمال یا پنبه بچکانید و نفس عمیق بکشید.
استفاده در محصولات مراقبتی
شما می‌توانید اسانس‌ها را به محصولات مراقبت از پوست خود اضافه کنید.
- روش استفاده: چند قطره از اسانس را به کرم یا لوسیون خود اضافه کنید و به آرامی بر روی پوست بمالید.
نکات ایمنی در مورد رایحه درمانی
اگرچه تحقیقات نشان می‌دهد برخی از روغن‌های گیاهی و اسانس‌ها ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشند اما مهم است که به یاد داشته باشید که شرایط تولید و نگهداری این مواد اهمیت زیادی دارد و باید حتما از مراکز معتبر و داروخانه‌ها تهیه شوند. حتماً قبل از استفاده از این اسانس ها و روغن ها با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید و پیش از خرید در مورد کیفیت محصولات تحقیق کنید.
و مواردی که باید حتما در مورد رایحه درمانی رعایت کنید:
- آزمایش حساسیت: قبل از استفاده از هر اسانس جدید، تست حساسیت را روی پوست خود انجام دهید تا از عدم واکنش‌های آلرژیک مطمئن شوید.
- عدم استفاده در بارداری: برخی اسانس‌ها در دوران بارداری ممکن است مناسب نباشند. قبل از استفاده، با پزشک خود مشورت کنید.
- محافظت از پوست در برابر نور خورشید: برخی اسانس‌ها مانند لیمو می‌توانند حساسیت پوست به نور خورشید را افزایش دهند. هنگام استفاده موضعی از این اسانس‌ها، از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید.